اهمیت جنبش پذیری ،نخستین اولویتی که در برنامه تمرینی فانکشنال وجود دارد این است که مفاصل بدن شما بدون درد و یا محدودیت قادر به حرکت در دامنه حرکتی کامل باشند. محدودیت در جنبش پذیری مفاصل ناشی از سفت بودن بافت غالبا میتواند منجر به استراتژی های حرکتی جبرانی و تحلیل رفتن سطح مفصل گردد.
جنبش پذیری و انعطاف پذیری
جنبش پذیری مفاصل توانایی مفصل برای حرکت فعال در دامنه حرکتی تعیین شده است. در تمرینات، هدف شما باید به حداکثر رساندن دامنه حرکتی فعال خود در تمام مفاصل اصلی باشد.
با مطالعه این تعریف، ممکن است تصور کنید که جنبش پذیری به معنای انعطاف پذیری است اما این دو کلمه عملا دارای تعاریف متفاوتی هستند:
- انعطاف پذیری به دامنه حرکتی غیرفعال یک مفصل و ساختارهای بافت نرمی که اطراف آن هستند اشاره دارد.
- جنبش پذیری به دامنه حرکتی فعال و کنترل عصبی در یک مفصل همراه با ساختارهای بافت نرم اطراف آن گفته می شود.
درحالی که به نظر نمی رسد تفاوت میان انعطاف پذیری و جنبش پذیری موضوع قابل توجهی باشد اما تفاوت تاثیری که آن ها روی عملکرد دارند، نمی تواند عمیق تر باشد. برای داشتن بدنی کاملا فانکشنال و با تحرک کامل، شما باید در تلاش ایجاد انعطاف پذیری و همینطور جنبش پذیری باشید.
در طول حرکت همراه با وزنه، عضلات به سادگی و بصورت غیرفعال کشش داده نمی شوند. آن ها باید تحت تنش اسنتریک، با استفاده از قدرت کششی و کنترل عصبی در مفصل طویل شوند. وقتی عضله تحت فشار کشیده می شود، توانایی انجام این کار بدون پارگی فقط عملکرد انعطاف پذیری نیست بلکه به قدرت عضلانی موضعی و کنترل حرکت توسط سیستم عصبی نیز مرتبط است.
بازیکن بیسبالی را درنظر بگیرید که در بازی خانگی، در صدد دریافت توپ از حریف است. درحالی که داشتن موبیلیتی فعال برای بالای سر بردن دست برای این بازیکن حائز اهمیت است، اما علاوه بر این او باید در عضلات کمربند شانه ای (shoulder complex )کنترل عصبی و قدرت بافت داشته باشد تا به این وسیله و به منظور جلوگیری از دررفتگی شانه و یا آسیب دیدگی بافت نرم از سرعت حرکت بکاهد. اعمال کشش فعال روی بافت ها برای ایجاد دامنه حرکت مفید کافی نیست؛ علاوه براین، برای تغییر ساختار بافت و ایجاد کنترل عصبی ضرورت دارد که نیروی عضلانی حین کشش بصورت فعال تولید گردد.
انعطاف پذیری
جنبش پذیری و به هم وابستگی ناحیه ای(MOBILITY AND REGIONAL INTERDEPENDENCE)
سلامت و عملکرد بدن تا حد بسیار زیادی روی توانایی مفاصل برای قرار گرفتن در موقعیتی مناسب به منظور جذب و سازگاری با تنش و استرس متکی است. همانطور که به دلیل محدودیت ریکاوری و یا بالا بودن حجم تمرینی استرس تمرین افزایش پیدا می کند، اغلب اوقات تنش عصبی در بافت پیوندی افزایش یافته و موجب ایجاد محدودیت در درجه آزادی مفاصل می گردد.
درصورتی که این اتفاق مورد کنترل قرار نگیرد، محدودیت در جنبش پذیری مفصل می تواند منجر به فرسایش مفصل، آسیب های بافت همبند، و استراتژی های مربوط به حرکت جبرانی شود.
حائز اهمیت است پیش از اینکه عملا تمرینات سنتی فول بادی را آغاز کنید، عملکرد هر مفصل در بدن را در سطح ایزوله حفظ نمایید.
بدون داشتن دامنه حرکتی کافی و کنترل عصبی در یک مفصل، این کمبود دامنه حرکتی توسط مفاصل مجاور جبران می شود. بدن از لحاظ ناحیه ای دارای وابستگی های متقابل (regionally interdependent) است و هر سیستم مفصلی به عملکرد سیستم های مفصلی بالایی و پایینی خود متکی است.
غالبا، محدودیت عملکرد در یکی از مفاصل، در تلاش برای تکمیل موفقیت آمیز یک حرکت، بدن را به جستجوی استراتژی های حرکتی با کارآمدی کمتر می کشاند.
حفظ جنبش پذیری کافی در تمام مفاصل بدن می تواند موجب شود تا از وجود درجات آزادی کافی برای حرکت در دامنه حرکت های کامل و بدون اعمال فشار روی مفصل و بافت های پیوندی اطراف و یا ایجاد استراتژی های حرکتی جبرانی در سیستم های مفصلی اطراف اطمینان حاصل کرد.
در مقالات بعدی به تمریناتی درباره کمک به بهبود جنبش پذیری خواهیم پرداخت.
