گاهی به دلایل مختلفی مانند دستگاه بدنسازی غیراستاندارد، الگوی حرکتی ضعیف، رژیم غذایی نادرست و… آسیب های ورزشی رخ می دهد. در این مقاله به آسیب های تاندونی خواهیم پرداخت.
آسیب های تاندونی
عضله با تاندون به استخوان متصل می شود و نیروی انقباضی آن را به استخوان منتقل می کند. عضلات فقط از راه انقباض تولید نیرو دارند و این امر اثر کششی بر تاندون دارد. تاندون ها بسیار قوی هستند و قدرت کشش 50 تا 100 نیوتون بر متر مربع را دارند. وتر ها نیرو های کششی را به خوبی تحمل می کنند ولی تحمل آن ها در برابر نیروهای کمپرسی (فشاری) کم است. تاندون ها از کلاژن و الاستین تشکیل شده است.
در وضعیت استراحت طبیعی، تاندون موجی شکل است ولی اگر به میزان بیشتر از 4 درصد کشیدگی داشته باشد شکل موجی ناپدید می شود و تارهای کلاژن در معرض فشار قرار می گیرند. در کشیدگی 4 تا 8 درصدی، به موازات لغزیدن تارها روی یکدیگر، زنجیره های پیونددهنده مولکول های کلاژن شروع به شکستن خواهند کرد. در کشیدگی 8 تا 10 درصدی تاندون ضعیفتر و ناتوان تر، پاره خواهد شد.
خاصیت ارتجاعی تاندون از 30 سالگی کاهش می یابد و تغییرات تخریبی آن رو به افزایش می گذارد. آسیب تاندونی بیشتر روی نقاطی است که گردش خون ضعیفی دارند مثلا در آشیل که حمایت خونی خوبی ندارد بیشتر رخ می دهد.
آسیب های تاندونی چند نوع است؟
آسیب تاندونی به دو دسته پارگی و التهاب تقسیم می شود. پارگی هم به دو دسته جزئی و کامل دسته بندی می شود.
پارگی جزئی تاندونی (درجه یک و دو)
در این نوع آسیب فقط بخشی از تاندون پاره می شود. ورزشکار ممکن است متوجه پارگی نشود و آن را التهاب فرض کند که همین تصورات باعث افزایش آسیب دیدگی می شود. پارگی جزئی به دو بخش حاد و مزمن تقسیم می شود.
پارگی جزئی تاندونی
تشخیص پارگی جزئی حاد تاندونی شاید به این شکل باشد:
- تاریخچه ای از بروز دردهای ناگهانی درد در ناحیه ای خاص یا فعالیتی ویژه ارائه می شود.
- در وضعیت تداوم فعالیت و در زمانی که مفاصل مجاور عکس مقاومت عمل می کنند در موضع آسیب دیده درد احساس می شود.
- حساسیت موضعی در ناحیه صدمه دیده وجود داشته باشد.
- بلافاصله بعد از آسیب ممکن است در تاندون عدم کارایی پیش بیاید.
آسیب دیدگی و ورزش
راه درمان چیست؟
- سرما درمانی
- بانداژ برای فشردن محل آسیب
- استراحت و عدم فعالیت سنگین
- بالا نگه داشتن عضو
- استفاده از عصا
اگر پارگی تاندونی به خوبی درمان نشود بافت های ناحیه مصدوم ملتهب می شود و درمان مشکل خواهد بود. اگر طول درمان زیاد باشد، ممکن است التهاب مزمن رخ دهد.
پارگی جزئی مزمن تاندونی چیست؟
آسیب مزمن تاندون آسیبی است که به دلیل کشیدگی و تنش مکرر و بیش از اندازه و بیش از حد تاندون به وجود می آید. این آسیب معمولا در حین انقباض برون گرای عضلات رخ می دهد.
در یک انقباض عضلانی برون گرا، در عضله تنش فعال رخ می دهد و همراه با آن به دلیل فشار وارد شده، طول عضله افزایش می یابد. این نوع انقباض زمانی که ورزشکار از سرعت خود می کاهد مورد نیاز است. مثلا در حین فرود آمدن بعد از یک پرش، یا در حین و یا بعد از مرحله برخورد پاشنه پا به زمین در هنگام دویدن.
در طی انقباض های برون گرا، تنش زیادی در عضله و تاندون رخ می دهد. اگر تاندون به اندازه کافی برای تحمل این فشارهای مکرر پرورش نیافته باشد، به تدریج دچار آسیب می شود. آسیب معمولا در جسم تاندون در نزدیک محل چسبندگی تاندون به استخوان ایجاد می شود. به نظر می رسد افزایش عمر تاندون غالبا آن را مستعد این نوع آسیب دیدگی می کند. در این نوع آسیب ها معمولا التهاب دیده نمی شود.
علائم پارگی جزئی مزمن چیست؟
- تاریخچه ای از درد ناگهانی متداول گفته می شود اما وقوع ضربه غالبا فراموش می شود.
- شاید فرد در حین گرم کردن احساس درد داشته باشد ولی بعد درد برطرف و دوباره با افزایش کار ظاهر می شود.
- هنگام اجرای حرکت های عکس مقاومت با مفاصل مجاور ممکن است احساس درد در موضع ظاهر شود.
- شاید حساسیت موضعی و تورم داشته باشد.
درمان چیست؟
- تلاش برای ارائه تمرین مشتمل بر حرکات کششی و انقباض های برون گرا
- استفاده از باند حمایتی، نوار و بریس برای پیشگیری از فشار آمدن به ناحیه مصدوم شده
- حفظ گرمای موضع آسیب دیده
پارگی کامل تاندون (کشیدگی درجه سه)
پارگی تاندون های سالم و طبیعی بسیار نادر است و نیاز به شرایط خاصی دارد. شایع ترین وضعیت ضعف قبلی تاندون است. تاندونیت مزمن گاهی تاندون را آنقدر ضعیف می کند که یک انقباض ناگهانی موجب پارگی آن می شود. پس پارگی کامل اغلب در تاندونی اتفاق میفتد که دچار تخریب بافت شده است. این حالت به ویژه در ورزشکاران مسنی که بعد از سال ها تمرین نکردن به عرصه ورزش بازمی گردند پیش می آید.
علائم و تشخیص
- در لحظه وقوع صدمه، ورزشکار احساس پارگی ناگهانی تاندون همراه با درد زیاد دارد.
- ورزشکار نمی تواند عضله ای را که تاندون آن پاره شده را تکان دهد.
- عدم کارایی همراه با حساسیت مشخص بروز پیدا می کند.
- تاندون آشیل، مستعد وقوع هر سه نوع صدمه پارگی کامل و پارگی جزئی حاد و پارگی مزمن است.
درمان چیست؟
سرمادرمانی، بانداژ، استراحت و بالا نگه داشتن اغلب انجام می شود اما بنا به نظر پزشک احتمالا جراحی عضو آسیب دیده انجام می شود که 4 تا 6 هفته در گچ خواهد ماند.
التهاب تاندون چیست؟
تاندونیت یا همان التهاب تاندون معمولا با تکرار حرکت های یک طرفه یا در نتیجه تداوم تحریک مکانیکی ممکن است در تاندون یا غلاف آن واکنش التهابی بروز کند. البته که این در اثر عوامل خارجی مانند تجهیزات ورزشی و تجهیزات بدنسازی نامناسب هم رخ می دهد. همیشه سعی کنید از دستگاه بدنسازی و تجهیزات ورزشی استاندارد و تایید شده استفاده کنید.
علائم چیست؟
- در مرحله حاد درد ظاهر می شود و گاهی حین یا بعد از تمرین احساس مور مور خواهد داشت. در حالت مزمن به دنبال گرم کردن بدن درد ابتدایی برطرف می شود.
- نقص در عملکرد ورزشی
- گاهی اوقات کلسیفه شدن رخ می دهد.
درمان چیست؟
- استراحت و سرما درمانی در مرحله حاد
- استفاده از گرمای موضعی . محافظ گرمایی
